In een periode waarin dagelijks meer details over de 2 XXL datacenters bekend worden  kijken we ook naar de mensen die achter de plannen zitten en naar wat er mis is.

Een misdaad en in vereniging gepleegd. Want het was maar een klein clubje dat in het geheim de overval beraamde. Pratend met meel in de mond  en in de eerste leugen niet gestikt. Overal een gelikt antwoord op, totdat het hele boevenspul door middel van een WOB verzoek opgepakt wordt, het zaakje direct ongelofelijk begint te stinken en de daders meteen naar elkaar beginnen te wijzen.

Tot zover lijkt  het op een gewone overval… Maar in dit geval betreft het een overval gepleegd door publieke bestuurders. Wat is feitelijk nu de buit en wat is er aan dollars blijven liggen?

Die buit is op voorhand negatief en kost het grondbedrijf van de gemeente  ca € 6.0 miljoen extra.

De gemeente vestigde in 2020 het voorkeursrecht op de landbouwgrond , bepaalde daarbij een taxatieprijs van € 300.000,- per ha , maar overbood  zichzelf in 2021, aangezet door de  landhonger van Polder Networks , met € 6,0 miljoen.

Het betreft de 35 ha  terrein x € 172.000 ,- = ca € 6 ,- miljoen  hogere aankoopprijzen.

De projectwethouder motiveerde destijds de hogere aankoopkosten door te stellen dat het bedoeld was om een onteigeningsprocedure te voorkomen .

Haastige spoed koste het grondbedrijf van Zeewolde dus € 6 miljoen extra.

Overigens is van de 35 ha slechts 28,6 ha uitgeefbaar in kavels va 2-5 ha.

Het MKB bedrijf kan er dus naar fluiten.

Het ‘Didam’ arrest: Gemeenten op glad ijs met gronddeals

(bron: Gemeente.nu)

Eind november vorig jaar bepaalde de Hoge Raad in het ‘Didam-arrest’ dat overheden de verkoop van onroerend goed – dus ook grond – niet langer via een-op-eentransacties met een marktpartij mogen afwikkelen. Andere gegadigden moeten kunnen meedingen.

De uitspraak van ’s lands hoogste rechter betekent dat gemeenten alle lopende en nieuwe grond transacties langs deze nieuwe meetlat moeten leggen. Anders lopen ze het risico dat de rechter deze deals terugfluit, en dat ze met schadeclaims te maken krijgen.

De rechter verbiedt overheden nog langer vastgoed en bouwgrond exclusief aan één partij aan te bieden. Een uitspraak die verstrekkende gevolgen voor de lokale gebiedsontwikkeling kan hebben, waarschuwen juristen.

De gang van zaken rond de aankoop en verkoop van grond voor het beoogde datacenter in in Zeewolde is hier bijna één op één op te leggen:

Onderhands verkocht
De zaak speelde tussen een vastgoedbedrijf en het bestuur van Montferland. De gemeente in de Achterhoek had in 2019 het voormalige gemeentehuis in het centrum van Didam onderhands aan een projectontwikkelaar verkocht, die daar een Coop-supermarkt wilde vestigen. Een concurrerend vastgoedbedrijf, dat in het pand eveneens een supermarkt wilde exploiteren, had zich als tweede bij de gemeente gemeld, maar viste achter het net.

Voor de rechter betoogde dit bedrijf dat het gebouw pas na een openbare biedingsprocedure had mogen worden verkocht. Na in kort geding en vervolgens ook in hoger beroep te hebben verloren, ging het bedrijf in cassatie bij de Hoge Raad. Hier kreeg de klagende ondernemer alsnog gelijk. Of de koopovereenkomst daadwerkelijk ongedaan gemaakt wordt, is weer aan het gerechtshof.

Gelijke kansen
De Hoge Raad stelt dat overheden voor de verkoop van vastgoed en grond een toetsbare en onafhankelijke selectieprocedure moeten volgen. Alleen indien er maar één serieuze kandidaat is, mag onderhands worden verkocht. Ook moeten overheden de beoogde verkoop publiekelijk bekendmaken. Deze verplichtingen volgen uit het gelijkheidsbeginsel, waar overheidslichamen aan gebonden zijn, aldus de Hoge Raad. Overheden moeten marktpartijen gelijke kansen bieden.

Juristen stellen dat het Didam-arrest gevolgen voor (nieuw)bouwplannen kan hebben. Weliswaar zijn er nog altijd uitzonderingen mogelijk op de door de rechter opgelegde ‘aanbestedingsplicht’, maar zeker lijkt dat verkoopprocedures stroperiger en complexer worden.

Versnelling woningbouw loopt gevaar
Het Didam-arrest kan zo ook van invloed zijn op de gewenste versnelling van de woningbouw die het nieuwe kabinet wenst, met jaarlijks 100 duizend extra huizen. Juristen voorzien dat projectontwikkelaars snel zullen stoppen met eigen ontwikkelinitiatieven, nu er een mogelijkheid is dat de concurrent plannen frustreert met rechtszaken. Of dat ze een hogere prijs voor percelen moeten betalen.

Visueel geanalyseerde afbeelding
Bij ‘zelfrealisatieprojecten’ kunnen ontwikkelaars normaliter bij gemeenten een marktconforme grondprijs bedingen, vaak omdat ze de eigen ‘strategisch’ aangekochte grond erbij doen in zo’n transactie. Voor gemeenten gold een-op-eenselectie van marktpartijen als een prima, simpele en snelle manier om tot gebiedsontwikkeling te komen.

Transacties stilgelegd
In elk geval maakt het arrest veel los, zo ondervond brancheorganisatie Neprom. De vrees is dat overheden op de rem zullen trappen. In antwoord op Kamervragen bevestigde minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) dat een aantal gemeenten lopende transacties tijdelijk heeft stilgelegd. Concrete namen noemt De Jonge niet.

Het ministerie van BZK heeft al een factsheet gemaakt en gaat de komende weken met de gemeenten en ontwikkelaars om de tafel om het Didam-arrest verder te duiden en richtlijnen voor overheden op te stellen hoe hiermee om te gaan. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft een informatiedossier aangelegd.

VNG ziet overigens ook positieve punten. Een biedingsprocedure levert een groter bereik van potentiële kopers op, wat de kans op ontwikkeling van een locatie vergroot. Ook kunnen gemeenten een hoger rendement op hun grondverkopen krijgen. Bij de huidige een-op-eenverkoop is de beste prijs niet vanzelfsprekend.

Komst datacentrum op de tocht?
Waar de nieuwe spelregels mogelijk al roet in het eten gooien, is bij de komst van sociale-mediagigant Meta (Facebook) in Zeewolde. De raad ging medio december akkoord met de komst van een enorm datacenter. Voor de verkoop van 80 hectare landbouwgrond aan Meta was daarmee groen licht. Zeewolde wil de grond kopen van het Rijksvastgoedbedrijf en direct een-op-een aan Meta doorverkopen (een zogeheten ABC-transactie).

De verkoop wordt echter betwist door burgercoöperatie Land van Ons, die eveneens aanspraak wil maken op het stuk land. Deze coöperatie koopt landbouwgrond op voor milieuvriendelijke voedselproductie.

Meebieden
Zolang de koopovereenkomst niet getekend is, en mogelijk ook daarna, kan de coöperatie volgens juristen met succes aanvechten dat de gemeente aan het Didam-arrest moet voldoen en haar ook moet laten bieden. Dat zal impact hebben op de deal tussen Meta en Zeewolde.

De gemeente dient in dat geval te onderbouwen dat er per se een datacentrum moet komen, én dat het Amerikaanse bedrijf de enige partij hiervoor is. Land van Ons stelt dat er in Europa zeker 500 betere locaties te vinden zijn.

Linkedin

Facebook

Twitter

Google

Pinterest

Email

Voel je vrij om deze informatie te delen

Plannen voor datacluster Almere-Zeewolde in koelkast beland

Bron: Omroep Flevoland, zaterdag 12 februari 2022

Plannen voor een cluster van datacenters in Almere en Zeewolde staan voorlopig op een laag pitje. De gemeente Almere stopt met voorbereidingen en wacht af welke voorwaarden de provincie en het Rijk aan zogenoemde ‘hyperconnectivity hubs’ gaan stellen. De provincie hoopt in de eerste helft van dit jaar alle voorwaarden voor de vestiging van datacenters op een rij te hebben. Dat schrijft Gedeputeerde Staten in antwoord op vragen van 50PLUS.

De locaties in de buurt van de A6 en A27 kwamen in beeld na een studie van de Metropool Regio Amsterdam (MRA). Almere is volgens de MRA een geschikte locatie, omdat het stroomnet er wordt opgewaardeerd. De provincie was in eerste instantie positief over het plan. In december 2020 vroeg de provincie steun aan toenmalig minister Wiebes van Economische Zaken voor het datacenter in Zeewolde en voor de zogenoemde hyperconnectivity hub in Almere.

Maar nu vindt de provincie “dat eerst zorgvuldig onderzoek nodig is over inpasbaarheid binnen de beleidskaders die daarvoor gelden (of worden ontwikkeld)”. Datzelfde geldt voor de door MRA aangewezen locatie Oosterwold. GS schrijven nu zeer terughoudend te zijn. “Een onderzoek van het bureau Berenschot naar de locatie Oosterwold laat zien dat een dergelijke ontwikkeling in elk geval niet past binnen de huidige ontwikkelregels van het gebied.”

Linkedin

Facebook

Twitter

Google

Pinterest

Email

Voel je vrij om deze informatie te delen

RECONSTRUCTIE

Zeewolde krijgt het grootste datacentrum van Europa. Vijf megahallen vol servers en knipperende lampjes die jaarlijks net zoveel stroom verbruiken als alle inwoners van Amsterdam. Het Rijk wil deze omstreden ‘datadozen’ uitsluitend aan de rand van Nederland, tóch komt er nu één midden in het land. Hoe is Facebook dat gelukt? Een reconstructie.

Bron: De Stentor, door Paolo Laconi 23-01-22, foto door Freddy Schinkel

Of ze nog even willen blijven. Voor een geheim overleg over een belangrijk onderwerp. De raadsvergadering in Zeewolde is net afgelopen. Het is donderdag 19 december 2019, de laatste politieke avond voor de kerstdagen. Het publiek verlaat de zaal, alleen de negentien raadsleden blijven. De deuren gaan dicht, de camera’s uit, geluidsopnamen zijn verboden.

ChristenUnie-raadslid Erik van de Beld zit in een van de bankjes. Aan de opgewonden houding en rode wangen van wethouder Egge Jan de Jonge leest hij af dat er iets bijzonders gaat gebeuren. Als de wethouder zijn powerpointpresentatie afsteekt, duizelt het Van de Beld al snel. Een Amerikaanse techreus wil even buiten het dorp, op een perceel ter grootte van driehonderd voetbalvelden, het grootste datacentrum van Europa bouwen. Vijf reusachtige datahallen, honderden banen en restwarmte voor duizenden woningen in heel Flevoland.

Geheimzinnig
Over welke Amerikaanse multinational er achter het plan schuilgaat, doet het college zeer geheimzinnig. Die naam mag absoluut niet bekend worden, anders dreigt alles in de soep te lopen. Sowieso mag er met geen woord over het datacentrum worden gesproken. Alles wat er is gezegd, moet binnen de muren van de raadzaal blijven.

Die avond zijn de wethouders en burgemeester uitgelaten. Trots slaan ze elkaar op de schouders. ,,Ze vonden het geweldig dat het ze was gelukt om zo’n grote investering naar Zeewolde te halen”, vertelt Van de Beld. ,,Zelf had ik ook kippenvel, dit leek een prachtige kans voor onze gemeente.”

Als hij die decemberavond laat naar huis fietst, kan hij nog amper bevatten wat hij zojuist heeft gehoord. Toch bekruipt hem al snel de eerste twijfel. ,,Het leek allemaal veel te mooi om waar te zijn.”

Twee jaar eerder, het is oktober 2017. Een medewerker van Facebook bezoekt het kantoor van de Netherlands Foreign Investment Agency in San Francisco. In die dagen is het een van de prioriteiten van de NFIA, onderdeel van het ministerie van Economische Zaken, om techbedrijven te verleiden hun datacenters naar ons land te halen. Nederland wil dé datahub van Europa worden. In het gesprek laat de Facebook-medewerker vallen op zoek te zijn naar een locatie voor een groot datacentrum, maar erg concreet is het nog niet.

Community building, noemen ze dat. Facebook stelde zich absoluut niet arrogant op.

Marco Smit, directeur Horizon
Dat verandert anderhalf jaar later. In maart 2019 laat de Californische techreus de NFIA weten dat het een nieuw datacentrum in Nederland wil bouwen. Een voorkeur voor een regio is er niet, dus vraagt de NFIA meerdere regionale ontwikkelmaatschappijen wie interesse heeft. ,,Toen hebben wij onze vinger opgestoken”, vertelt Marco Smit, die als directeur van ontwikkelmaatschappij Horizon nauw betrokken zal zijn bij de komst van Facebook naar Flevoland.

Marco Smit speelde als directeur van de Flevolandse ontwikkelmaatschappij Horizon en rol bij het binnen halen van Facebook.

Grote lap grond
De Amerikanen hebben een aantal eisen. Ze zoeken een grote lap grond, er moet groene stroom in de buurt zijn en voldoende koelwater om de apparaten te koelen. In het voorjaar van 2019 komen medewerkers van Facebook voor het eerst naar Nederland. Ze bezoeken meerdere regio’s, maar al snel ontstaat een voorkeur voor Flevoland. ,,Ze waren enthousiast en zagen dat we hier ruimschoots aan alle eisen voldoen”, zegt Smit.

Hoewel er niet meteen een geschikte kavel te vinden is, komt in oktober dat jaar schot in de zaak. Zeewolde, inmiddels gepolst, laat weten dat een perceel van bijna 200 hectare naast bedrijventerrein Trekkersveld een optie is. De gemeente is gevleid door de belangstelling van Facebook, niet in de laatste plaats door de opstelling van de Amerikanen. ,,Ze gaven direct aan dat ze ook iets willen terugdoen voor de lokale maatschappij”, zegt Smit. ,,Community building, noemen ze dat. Facebook stelde zich absoluut niet arrogant op.”

De groene lap bij Zeewolde waar het grootste datacentrum van Europa gebouwd moet worden. Rechts langs de Baardmeesweg de boerenbedrijven die zijn uitgekocht om plaats te maken voor Facebook.
De groene lap bij Zeewolde waar het grootste datacentrum van Europa gebouwd moet worden.

Gemeente helpt Facebook
Dat de gemeente het datacentrum dolgraag wil hebben, is wel duidelijk, want Zeewolde trekt alles uit de kast om de zaak snel te regelen. Er is namelijk één probleem: op het beoogde perceel zitten sinds jaar en dag vier boerenbedrijven. Om de vaart erin te houden, neemt Zeewolde een ongebruikelijke stap. Het besluit Facebook een handje te helpen door zélf de boeren uit te kopen en de grond rechtstreeks door te verkopen aan de techreus uit Silicon Valley.

We dachten: ach, het zal zo’n vaart niet lopen. Maar al snel werd duidelijk dat het bloedseri­eus was

Bewoonster perceel datacentrum
Een van de boeren in het gebied is Esther (‘Liever geen achternaam’). Ze woont er al haar hele leven, ruim veertig jaar. Begin jaren 80 strijken haar ouders vanuit Noord-Holland als pioniers neer in zuidelijk Flevoland, het dorp Zeewolde bestaat dan nog niet eens. In 2007 neemt ze het bedrijf samen met haar man over en nu runnen ze een melkveehouderij met 130 koeien. ,,Dit is een prachtige plek, hier ben ik thuis.”

De schok is groot als ze begin 2020 te horen krijgen dat ze weg moeten. Vanwege ‘industriële uitbreiding’. Over een datacentrum wordt dan nog met geen woord gerept. ,,We dachten: ach, het zal zo’n vaart niet lopen. Maar al snel werd duidelijk dat het bloedserieus was. Uiterlijk 1 juni moeten we hier weg.”

Identiteit techreus blijft geheim
Welk Amerikaans hightechbedrijf er achter het mysterieuze datacentrum zit, is dan nog niet bekend. Facebook verschuilt zich achter Polder Networks BV, een brievenbusfirma gevestigd bij een trustkantoor in Breda. Het bedrijf dat alles van zijn gebruikers wil weten, houdt op die manier zijn eigen identiteit krampachtig verborgen. Op het ministerie van Economische Zaken gebruiken ze voor Facebook de codenaam ‘Tulip’. Ook Zeewolde houdt zich strikt aan de geheimhouding, ondanks gemor van inwoners. Pas als alle contracten zijn getekend en de gemeenteraad akkoord is, mag iedereen weten welke datagigant er naar Flevoland komt.

Wethouder Egge Jan de Jonge is groot voorstander van de komst van Facebook. ,,Als gemeente Zeewolde gaan we nu in een keer vanuit het niets Champions League spelen”, zei hij eerder.

Hoewel de plannenmakerij in het begin voortvarend verloopt, komt in de loop van 2020 de klad erin. De helft van het 166 hectare grote perceel is eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf. Deze overheidsdienst, die na de drooglegging van de Flevopolder in 1968 de voormalige zeebodem in handen krijgt, doet moeilijk en wil geen vruchtbare landbouwgrond verkopen.

Vastgelopen gesprekken
Ook heeft Facebook mot met Tennet. De datagigant heeft recht op aansluiting op het elektriciteitsnet, maar het dichtstbijzijnde transformatorstation ligt 5 kilometer verderop, vlak bij het dorp. Daar neemt Facebook geen genoegen mee. De Amerikanen eisen een directe aansluiting op het hoogspanningsnet, die pal langs het datacentrum loopt. Daarvoor willen ze naast de deur een eigen transformatorstation bouwen. De gesprekken met Tennet zitten echter muurvast. De netbeheerder ziet de eisen van de techreus totaal niet zitten, vooral omdat dit een precedent schept voor andere rijke bedrijven om voorrang op het net ‘te kopen’.

Facebook laat het er niet bij zitten en verhoogt de druk op het ministerie van Economische Zaken. Die moet in actie komen om de impasse te doorbreken. Uit tientallen documenten van het ministerie, vrijgekomen na een WOB-verzoek van De Telegraaf, blijkt dat toenmalig minister Eric Wiebes (VVD) daarbij een cruciale rol zal spelen. ‘Tulip (codenaam voor Facebook, red.) geeft aan dat als zij de aansluiting op het net van Tennet niet op deze manier krijgt, zij op zoek gaan naar een andere investeringsplek (ander land in Europa)’, schrijven ambtenaren in een adviesnota aan de minister. Facebook dreigt Nederland over te slaan als het zijn zin niet krijgt. Wiebes voelt dat hij in actie moet komen.

Denken over datacentra kantelt
Maar op het ministerie staan ze medio 2020 al lang niet meer te juichen dat er wéér een hyperscale datacentrum naar Nederland komt. Het succesvolle beleid om via de NFIA actief datacentra naar ons land te halen is aan revisie toe. Tientallen datacentra zijn hier gestart, met name rondom Amsterdam, waarmee de hoofdstad is uitgegroeid tot dé datahub van Europa. Terwijl Microsoft en Google zich met enorme hyperscale datacentra hebben gevestigd in de kop van Noord-Holland en bij Groningen.

De wildgroei aan datacentra botst tegen grenzen aan. Ze vormen een extreem zware belasting op het toch al overbelaste elektriciteitsnet; circa 3 procent van het totale elektriciteitsverbruik. Het denken over de enorme datahallen kantelt in die periode in rap tempo. Er klinkt kritiek over de ‘verdozing’ van het landschap. Bovendien ondermijnen de energieslurpers het toch al wankele draagvlak voor de energietransitie. Voor een groot datacentrum zijn honderd extra windturbines nodig, die niemand wil hebben.

Wij hebben twijfels of het wenselijk is mee te werken aan de vestiging van het Tu­lip-datacenter

Onder druk van de Tweede Kamer maakt het ministerie nieuw beleid. Voor datacentra die onderling data met elkaar uitwisselen, blijft de deur openstaan. Dit type vormt het fundament voor onze digitale economie. Bij hyperscales, zoals Facebook in Zeewolde wil bouwen, is dat anders. Dit zijn enorme datahallen die slechts de gegevens van één bedrijf opslaan. Voor de digitale economie hebben ze weinig waarde. In de Ruimtelijke Strategie Datacenters uit 2019 is daarom vastgelegd dat hyperscales alleen ‘aan de randen van Nederland’ mogen komen, mits er voldoende stroom beschikbaar is.

De nieuwe koers zorgt ervoor dat een hyperscale in Zeewolde, hartje Nederland, plotseling volledig indruist tegen het rijksbeleid. Dat laten ambtenaren minister Wiebes meermaals duidelijk weten, zoals in een adviesnota van 13 augustus 2020: ‘Wij hebben twijfels of het wenselijk is mee te werken aan de vestiging van het Tulip-datacenter’, schrijven ze aan Wiebes. ‘De vestiging is namelijk niet in lijn met het bestaande en voorgenomen beleid dat grote hyperscale datacenters in de randen van Nederland dienen te vestigen.’

Eric Wiebes (VVD) speelde als minister van Economische Zaken en Klimaat een cruciale rol bij de komst van Facebook naar Zeewolde.

Ook stellen ze de economische meerwaarde ter discussie, die zou beperkt zijn. ‘Hyperscale datacenters, zoals het Tulip-datacenter in Zeewolde, hebben een zeer klein positief extern effect, het betreft namelijk alleen de opslag van data, niet de doorvoer ervan.’ Bovendien wijzen ze Wiebes erop dat Facebook de bouw grotendeels in andere landen inkoopt, zodat Nederlandse bedrijven amper van de investering profiteren. Ook over de verwachte werkgelegenheid zijn ze pessimistisch. ‘Daarbij zijn de geschatte directe en indirecte structurele banen van 500 werknemers erg beperkt indien bedacht wordt dat alleen de directe banen al 166 hectare landgebruik vereisen.’

Eigen koers
De adviezen blijken aan dovemansoren gericht. Wiebes slaat ze in de wind. Ondanks de bezwaren van de ambtelijke top geeft hij Tennet in het najaar van 2020 opdracht om vanwege ‘het belang van de vestiging van deze onderneming in Nederland’ mee te werken aan de eisen van Facebook: een directe aansluiting op het hoogspanningsnet en de bouw van een eigen transformatorstation. Op kosten van de Amerikanen, dat wel.

Met deze voorkeursbehandeling drukt Wiebes de komst van Facebook door en gaat daarmee in tegen zijn eigen rijksbeleid. Daar is hij zich terdege van bewust. In een brief aan de provincie Flevoland benadrukt hij dat hyperscale datacentra aan de rand van Nederland horen. Toch zet hij het licht op groen. Als provincie en gemeente ‘volmondig ja’ zeggen tegen de komst van het datacentrum, ‘dan zal het ministerie van Economische Zaken en Klimaat ook volmondige steun verlenen’. Daarmee voelen Flevoland en Zeewolde zich gedekt om de plannen door te zetten.

Weerstand groeit
Het voortrekken van het Amerikaanse miljardenbedrijf zet kwaad bloed. In de aanloop naar 16 december 2021, de dag waarop de gemeenteraad van Zeewolde zal stemmen over de komst van Facebook naar het dorp, lijkt de kritiek met de dag aan te zwellen. Inwoners verzetten zich en zijn boos dat de plannen lang onder de pet zijn gehouden. Pas drie weken voor het cruciale raadsdebat maakt de gemeente onder zware druk bekend wie er achter de komst van het datacentrum zit: Meta, het moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp.

Ik schrok van wat ik zag. Het was enorm. Zo groot, zo hoog. Terwijl er in Odense nog maar twee hallen staan. Erik van de Beld, raadslid

Daarna gaat het snel. Een petitie tegen de bouw van het datacentrum is door bijna zesduizend inwoners ondertekend. Boeren ageren tegen het opofferen van grote lappen vruchtbare landbouwgrond. De Tweede Kamer roert zich. Politici en ambtenaren ontvangen haatmails. En milieuactivisten bezetten het gemeentehuis en beplakken de ramen met protestposters tegen de komst van big tech naar het dorp.

Al veel eerder trekt ChristenUnie-raadslid Erik van de Beld de conclusie dat hij tegen de bouw van het grootste datacentrum van Europa is. Een bezoek aan het Deense Odense, waar Facebook twee jaar geleden een vergelijkbaar complex bouwde, bevestigt hem in zijn standpunt. ,,Ik schrok van wat ik zag. Het was enorm. Zo groot, zo hoog. Terwijl er in Odense nog maar twee hallen staan, in Zeewolde moeten er vijf komen. Voor mij was duidelijk: dit moeten we hier niet willen.” Zijn oppositie haalt weinig uit. Op 16 december stemt een nipte meerderheid van de raad na een verhit debat voor de komst van het datacentrum.

Noodgedwongen vertrek
Op de plek waar Facebook straks neerstrijkt kun je nu nog oneindig ver wegkijken. Alleen de duizenden ganzen halverwege de weilanden zorgen voor wat reuring. Het is moeilijk voor te stellen dat het hier de komende jaren een rumoerige bouwput zal zijn. De vier boerenfamilies aan de Baardmeesweg zijn inmiddels uitgekocht. Ze vertrekken naar plekken ver weg: Drenthe, Noord-Holland, de Achterhoek. Eén heeft een nieuwe boerderij in de buurt gevonden.

Op nummer 5 staan woonhuis en stal leeg. Al een tijdje, zo te zien. Groene aanslag overwoekert de tegels, houten planken hangen losgetrokken uit de overkapping bij de ingang. Op een ingemetselde tegel bij de voordeur prijkt de tekst: ‘Eerste steen gelegd door C. van Bakel Van Santvoort en J. Langens Verstegen, 15 juli 1982’. Deze woning gaat de veertig niet halen.

Even verderop woont Esther met haar man en drie jonge kinderen. Na een lange zoektocht is het gelukt om een nieuwe boerderij te kopen en hun melkveehouderij voort te zetten. Ze verhuizen naar Wehl, vlak bij Doetinchem. Honderd kilometer verderop zullen ze hun toekomst opnieuw moeten opbouwen. Over een paar maanden trekken ze de deur definitief achter zich dicht. Met weemoed. De hechte straat met jonge gezinnen en haar ouders naast de deur valt uit elkaar. ,,Het is niet anders. Het liefst waren we gebleven, maar we hebben helaas geen keus.”

Komst datacentrum kán nog misgaan
De gemeenteraad is akkoord met de komst van het datacentrum van Facebook naar Zeewolde. Toch kan het nog misgaan. De Eerste Kamer nam eind december een motie aan waarin het de regering vraagt de grondverkoop door het Rijksvastgoedbedrijf aan Facebook op te schorten. De senaat wil dat gewacht wordt tot het kabinet een nieuwe visie klaar heeft over de ruimtelijke inrichting van datacentra.

Duidelijk is dat de nieuwe regering een andere kijk op datacentra heeft. Zo staat in het regeerakkoord dat grote datacentra ‘een onevenredig groot beslag leggen’ op de beschikbare duurzame energie ‘in verhouding tot de maatschappelijke en economische meerwaarde’. Het kabinet gaat de de toelatingscriteria voor datacentra daarom aanscherpen.

Klik hier om het hele artikel incl. beelden te zien op De Stentor.

Linkedin

Facebook

Twitter

Google

Pinterest

Email

Voel je vrij om deze informatie te delen

Zoals we weten, gaat Facebook’s in Zeewolde geplande datacenter niet voor anderen, maar puur voor zichzelf ‘werken’. Interessant is dan wat de plannen van Facebook, oftewel ‘Meta’ zijn. Vooral nu het aantal actieve gebruikers van Facebook zelf wereldwijd sterk afneemt.

Het onderstaande stuk, o.a. gepubliceerd via Emerce, geeft u een inkijkje in Meta’s plannen en daarbij het doel van de uit Zeewolde benodigde datacenterpower:

De hype rond de metaverse

Het was het techwoord en tegelijkertijd de hype van het jaar 2021: de metaverse. Hartje zomer maakte Facebook bekend dat het platform in de toekomst een metaverse moest worden, een collectief gedeelde virtuele ruimte, zoals Neal Stephenson die voor zich zag in zijn sciencefictionroman Snow Crash uit 1992. Tegen The Verge vertelde topman Mark Zuckerberg dat mensen niet in kleine lichtgevende rechthoeken moeten leven, waarmee hij smartphones bedoelde. ‘Dat is niet echt hoe mensen zijn gemaakt om te communiceren’.

Bron: Emerce.nl

Veel ervan leek geïnspireerd door frustraties die Zuckerberg ervoer tijden online werkvergaderingen, ‘waarbij ik het soms moeilijk vind om me te herinneren in welke vergadering iemand iets zei omdat ze in je gedachten allemaal samenvloeien. De interacties die we in de toekomst hebben zullen een stuk rijker zijn, ze zullen echt aanvoelen.’

Bij online vergaderingen kijken we naar een raster van gezichten op een scherm. Maar je collega’s op werk zouden eigenlijk als een hologram op je bank moeten zitten, waarbij het voelt alsof we op dezelfde plek zijn, zelfs als we honderden kilometers uit elkaar zijn. Je moet volgens Zuckerberg in 3D als het ware in een concert kunnen springen. En zo’n concert ook echt beleven.

De topman was zo overtuigd van zijn visie dat het moederbedrijf van Facebook afgelopen maanden werd herdoopt tot Meta.

Zuckerberg gaf toe dat de huidige VR-headsets ‘een beetje onhandig’ waren en verbeterd moeten worden. Sterker nog: de realisatie van de metaverse zou best nog eens vijftien jaar kunnen duren.

Als eerste stap heeft Meta na ruim twee jaar testen een nieuw platform voor virtual reality (VR) geopend. Gebruikers in de VS en Canada kunnenHorizon Worlds gebruiken om virtueel samen te komen en games te spelen in VR.

De metaverse is niet alleen Facebook. Ineens is alles dat voorheen AR of VR heette, of immersive tech, onderdeel van het metaversum. Amazon en de Chinese techgigant Tencent zouden ook hun eigen metaverse willen opzetten. Ook online gameplatform Roblox heeft ambitieuze plannen met 3D-ervaringen waar gebruikers samenkomen om te leren, werken, spelen en zelfs te winkelen.

Nike nam een dezer dagen het metaverse modebedrijf RTFKT over. RTFKT maakt gebruik van de nieuwste technieken op het gebied van gaming engines, NFT’s (non fungible tokens), blockchain en augmented reality om unieke virtuele producten en ervaringen te creëren.

Veilinghuis Sothebys gokt op een meeslepende bestemming voor verzamelaars van digitale kunst, die een gecureerde selectie van NFT’s aanbiedt.

Microsoft wil met het onlangs aangekondigde Mesh eveneens een concrete stap zetten. Vanaf volgend jaar moet het mogelijk zijn om als een virtuele avatar in een vergadering aanwezig te zijn, bijvoorbeeld via het bestaande collaboratieplatform Teams.

Toch is er ook veel twijfel over de metaverse. Al was het maar omdat een eerdere poging Second Life jammerlijk mislukte. Ook daar sprongen heel veel bedrijven op, maar gaandeweg werd duidelijk dat de consument weinig behoefte had om bijvoorbeeld onze bankzaken te bespreken met een avatar of een biertje te tappen in een virtueel café.

De metaverse bestaat nu alleen in rudimentaire vorm. Er is aanzienlijk meer nodig om overtuigende avatars met realistische kleding, haar- en huidtinten te maken. De techniek is er domweg niet klaar voor. We zijn nog heel ver verwijderd van het holodeck uit Star Trek: The Next Generation, een afgesloten ruimte waarin mensen, voorwerpen en omgevingen worden gesimuleerd met een combinatie van hologrammen, zwakke trekstralen en krachtvelden.

Dat gamebedrijven als Epic Games zich op deze markt storten is allerminst verrassend: het spel Fortnite fungeert steeds vaker als platform voor virtuele evenementen. Ariane Grande en Travis Scott traden bijvoorbeeld al virtueel eens op, terwijl miljoenen mensen toekeken als virtuele personages. Maar dat is entertainment, waarbij je je een aantal uren onderdompelt in een virtuele ervaring. In die zin piek de hype waarschijnlijk veel te vroeg.

Linkedin

Facebook

Twitter

Google

Pinterest

Email

Voel je vrij om deze informatie te delen

Facebook kocht ergens anders grond voor datacenter toen kritiek in Zeewolde steeds harder begon te klinken.

Als het datacenter in Zeewolde niet door kan gaan of langer gaat duren door randvoorwaarden en twijfels van de rijksoverheid, heeft Meta/Facebook nog meer ijzers in het vuur. Onlangs kocht de datagigant 212 hectare grond in het Deense Esjberg om daar een hyperscale datacenter te bouwen. Laat het bedrijf Zeewolde schieten?

Bron: De Stentor, door Teake Dijkstra 26-12-21

Facebook heeft Zeewolde niet voor niets uitgekozen als nieuwe vestigingsplaats voor het vierde datacenter in Europa, maar de datagigant zit niet vast aan welke gemeente dan ook, stelde het bedrijf eerder al. Het hoeft niet eens in Nederland te zijn.

Zweden, Ierland, Denemarken, Nederland?
In Amerika staan op dit moment veertien Facebook-hyperscales en één in Singapore. In Europa bouwde het bedrijf afgelopen jaren drie van die grote datacenters voor eigen gebruik. De eerste staat in Luleå in het noorden van Zweden (2013). Sinds 2016 draait het datacenter in Clonee in Ierland. In Odense in Denemarken – in Zeewolde steeds genoemd als voorbeeld – werden de eerste twee datahallen eind 2019 in gebruik genomen.

Op alle drie locaties heeft Meta inmiddels extra grond bijgekocht om het aantal serverhallen uit te breiden.

Voor de vierde hyperscale in Europa had Facebook het oog laten vallen op Zeewolde, maar dat is een lang proces. Het gemeentebestuur werd al in 2019 in het geheim benaderd, de plannen werden voor het eerst geopenbaard in juni 2020 en de bouw zou beginnen in het tweede kwartaal van 2021. Dat is nog niet gebeurd.

Elf voor, acht tegen
Ondanks veel bezwaren, twijfels en gemor in de landelijke politiek stelde de gemeenteraad vorige week het bestemmingsplan vast dat de bouw van het datacenter mogelijk maakt, met elf stemmen voor en acht tegen. Dat het om Facebook gaat was pas eind november bekend gemaakt.

Of de datareus de plannen doorzet en gaat bouwen in Zeewolde hangt mede af van de verdere procedures. De protesten zijn nog niet verstomt en de Eerste Kamer besloot deze week dat het deel van de benodigde landbouwgrond dat nu nog eigendom is van het Rijk niet mag worden verkocht voor een datacenter.

Andere locatie
Inmiddels is het bedrijf al wel bezig met een andere locatie. Terwijl de tegengeluiden in Zeewolde steeds harder begonnen te klinken, kocht het bedrijf half oktober 212 hectare grond in Esjberg voor een datacenter. Deze plaats ligt aan de westkust van het schiereiland Jutland in Denemarken, hemelsbreed zo’n 125 kilometer van Odense.

Daarmee keert Facebook terug naar de plek waar in maart 2019 afscheid van was genomen. Na een jaar ‘extensive research’ was het bedrijf ‘ondanks de vele voordelen’ tot de conclusie gekomen dat ‘the site is not the right location for our next data center in Europe’.

Goodbye, hello
Terwijl het gemeentebestuur van Esjberg teleurgesteld achterbleef kreeg Zeewolde datzelfde jaar bezoek van Facebook.

De burgemeester van de Deense stad met 71.000 inwoners reageert nu enthousiast in de media op de grondverkoop aan de Amerikanen. De gesprekken van destijds worden voortgezet.

Of de terugkeer van Facebook naar de plek die eerder was afgeserveerd als ‘de goede locatie voor het volgende datacenter in Europa’ te maken heeft met de tegenwerking in Nederland rond het geplande datacenter in Flevoland blijft onduidelijk.

Gelijktijdig
Na vragen van de Stentor hierover bij Facebook Benelux en Facebook Scandinavië komt er een reactie van Facebook uit Austin in Texas. Woordvoerder Melanie Roe gaat niet in op de vraag of er een relatie is tussen de hobbels in Zeewolde en de terugkeer naar de plek die drie jaar geleden nog ongeschikt werd bevonden.

Locatieselectie en -ontwikkeling is een meerjarig proces waarbij rekening wordt gehouden met een aantal factoren’’, meldt Roe. ,,We ontwikkelen gelijktijdig een aantal sites over de hele wereld, zodat inspanningen en resultaten op elke locatie onafhankelijk zijn van andere locaties.’’

Ook voor Esjberg geldt overigens dat Facebook nog geen definitief besluit heeft genomen over wel of niet bouwen.

Linkedin

Facebook

Twitter

Google

Pinterest

Email

Voel je vrij om deze informatie te delen