Wethouder De Jonge beantwoordt tien vragen over komst datacenter
De gemeente Zeewolde organiseerde op maandag 29 maart een digitale informatiebijeenkomst over de plannen die er zijn om een datapark te vestigen op Trekkersveld IV. Zeewolde Actueel voelde verantwoordelijk wethouder Egge Jan de Jonge (CDA) alvast aan de tand.
Helaas verliep dit zonder interruptie van de vragensteller, waardoor betrokken Zeewoldenaar G.J. van der Heide (zie ook zijn reactie op ons eerdere bericht) graag voor de mensen die er wat minder in zitten op deze pagina alle tien de antwoorden van doorzichtig kenniscommentaar voorziet (zijn commentaar in cursief rood):
- U zei trots dat Zeewolde in de ‘Champions League’ kwam te spelen. Maar is die stap niet veel te groot voor een ploeg uit de onderafdeling?
De Jonge: “De Champions League was om aan te geven dat de ontwikkelingen momenteel megagroot zijn. We moeten op een heel ander niveau denken en zaken doen. Ook zullen we spelers moeten zoeken die op dat niveau mee kunnen doen. (Is zaken doen met een fietsfabriek die zich op het industrieterrein gaat vestigen en de gemeente meer oplevert per m2 en ons landschap meer intact laat en niet bederft een te laag niveau?) De provincie participeert bijvoorbeeld al vanaf dag één. Voor Zeewolde alleen zou dit een veel te grote ontwikkeling zijn. De vraag was ook niet van ons, het bedrijf kwam naar óns toe. Overigens zie ik Zeewolde niet als een gemeente die op dit moment in de onderafdeling speelt.” (Nee, we hebben al een casino, een Tata Steel, een Uber taxidienst, we zijn geen dorp meer maar stad en tikken de 100.000 inwoners volgend jaar aan, tja dan spreek je niet meer over spelen in de onderafdeling. Klopt! Maar nu de werkelijkheid: Een technoreus zocht veel ruimte met de minst mogelijk te verwachten publieke weerstand en een meewerkende gemeente. Het is Zeewolde geworden )
- Wat heeft Zeewolde geleerd van wat er mis is gegaan (met het datacenter) in Wieringermeer?
“We hebben contact en volgen de ontwikkeling in Noord-Holland. (Zouden we de intensiteit van dat contact, normaal in een Wobverzoek, mogen zien? Het lijkt er namelijk op dat het contact er helemaal niet is geweest, als je de weglatingen in de informatie in ogenschouw neemt en als je de beantwoording van vraag 3 bekijkt t.a.v. personeel in de Wieringermeer) De situatie is slechts deels vergelijkbaar. (klopt, wij praten hier in Zeewolde over het allergrootste datacenter van Europa en het één na grootste op de wereld) De datacenters in Noord-Holland staan er al enige jaren en zijn geplaatst op basis van de kennis van destijds. Inmiddels zijn we veel verder in ontwikkelingen en inzichten. We weten nu bijvoorbeeld veel beter hoe je met restwarmte om moet gaan. (deze zin even goed onthouden i.v.m. antwoord vraag 7. Er is nl. geen oplossing voor de restwarmte) Ook gebruiken we geen drinkwater bij het koelen, maar oppervlaktewater. (is juist) In Noord-Holland kwamen de windmolens er naderhand, hier hebben we al een jarenlange traditie. (Welk verband wordt hier bedoeld? De wethouder vergeet met deze omzwachtelende taal dat we een transitieplicht hebben. Door het datacenter te accepteren, moeten we links- of rechts om, de grijze stroomafname van het datacenter compenseren met molens of zonnepanelen) En vergeet niet dat wij nauw samenwerken met provincie, waterschap en omgevingsdienst.” (verzacht die samenwerking die genoemde plicht???)
- Het bedrijf is goed voor de werkgelegenheid, zegt u. Kunt u dit nader specificeren?
“Er zijn twee soorten, de werkgelegenheid in de constructie- en in de operationele fase. (klopt!) Bij de constructiefase gaat het om 1.200 tot 1.500 werknemers over een periode van vijf tot zeven jaar. Bij het aantrekken van personeel wordt er gekeken in een cirkel van 60 km rond Zeewolde. (“wordt er gekeken …………. “, is dat soms: de gemeente kijkt op de bouwplaats naar woonachtigheid, afkomst, geboorteplek van de werknemers?? Ben zo vrij dat niet te geloven. Over het algemeen gaat de REUS daar over en iedere keer wijst de praktijk weer uit dat de bouwende werkers Schotten, Ieren of Polen zijn, zoals ook in de Wieringermeer was te zien. Die moeten ook nog eens op een krappe woonmarkt gehuisvest worden. Door soepele vergoedingsregelingen voor het wonen van Microsoft (in de Wieringermeer) drijft het de huurprijzen ook nog eens flik op. Zou de wethouder weten dat Purmerend, Deventer en Culemborg binnen die 60 kilometer zone liggen? Hoezo, werk voor de streek hier?) Het gebied moet bouwrijp worden gemaakt, de hallen moeten worden geplaatst enz. In de operationele fase zijn er 410 arbeidsplaatsen. De helft ervan vraagt om theoretisch scholing: (Hier is sprake van stapeling van onwaarheden. Jammer, want het is niet moeilijk na te gaan. Het te verwachten aantal werknemers is hooguit 125, maar zelfs dit getal pakt lager uit omdat de robotisering verder is toegenomen in deze branche. En het hoge opleidingsniveau dat vanuit ons dorp of regio aan zou kunnen haken, klopt ook niet. De bright site werkt vanuit India, Canada of de VS, en is niet in dat gebouw aanwezig. Er werkt heel veel bewakings- en schoonmaakpersoneel en verder veel monteurs (voor koeling). Daarnaast veel zijn er veel camera’s, hekken van drie meter hoog, een paar Mechelse herders en niet Nederlands sprekende onbekenden in een pak. Kortom geen campus – dat is voor Einstein en Robert Dijkgraaf op Princeton – maar een kazerne met een kazernesfeer en regiem) mbo-4, hbo en universitair. Daarnaast zijn er praktisch geschoolde medewerkers nodig. Denk aan beveiliging en horeca. En dan heb ik het nog niet eens gehad over alle toeleveranciers. Ik verwacht echt dat Trekkersveld IV voor een enorme spin off gaat zorgen.” (een omgeving waar een beambte van het Hoogheemraadschap wordt weggejaagd door bewakingspersoneel – zie incident bij de Wieringermeer – en dus een datacenter dat niets met de lokale sfeer te maken wil hebben. Het center wordt niet onze sociale vriend, is op zichzelf, los van alles en iedereen die hier woont, een geval van het aspergesyndroom)
- Waarom wordt er zo geheimzinnig over de naam van het bedrijf gedaan? Wanneer wordt de naam bekendgemaakt?
“Dit is niet geheimzinnig, maar netjes. Bij internationale acquisitie wordt er altijd met een codenaam gewerkt. Vergeet niet dat concurrenten van het bedrijf mee kunnen kijken. (naam-geheimhouding is nog wat anders dan de hele aanloopprocedure, de plannen, het appèl op burgers om mee te denken, onder de pet te houden. De naamgeheimhouding lijkt wel een troefkaart in het hele spel te zijn geweest. Een Passe-Partout voor al het zwijgen, inclusief de zwijgplicht voor raadsleden en ambtenaren. De democratie wordt hier danig gekneusd. Daar zou Pieter Omtzigt rapport over kunnen maken en schande van kunnen spreken. De hele gang van zaken staat mijlen ver van burgerparticipatie) De gemeenteraad neemt op 24 juni een besluit over het bestemmingsplan. Eventueel volgt er nog een procedure bij de Raad van State. Uiteraard zal dan de naam van het bedrijf openbaar worden.”
- Kunt u meer duidelijkheid geven over waar de energie vandaan moet komen? Komen Zeewolde en het Wolderwijd straks (nog) vol(ler) met windmolens te staan?
“De energie komt van het hoogspanningsnet. (Klopt en dat is in Nederland nog zwaar donker grijs) Alle energie-opwekkers in Europa leveren daaraan. Iedere inwoner en elk bedrijf gebruikt die geleverde stroom. (Klopt, we zijn allemaal zwaar gemengde afnemers) Een datacenter elders in Nederland of bijvoorbeeld in Duitsland kan precies dezelfde stroom gebruiken. Er kan geen link worden gelegd met het Windpark Zeewolde, zo werkt het niet. (Die rechtstreekse link met het windpark is er niet maar de link met het volume molens in de hele regio natuurlijk wel als je doordenkt over de regionale verduurzamingsplicht voor de komende tien jaren tot 2030. Die transitietoekomst wordt nu zwaar verstoord door deze grijze afnemer. Als hij groen gaat gebruiken is dat virtueel, dan koopt hij certificaten, (dat is zoiets als trek in sardientjes hebben en dan lege blikjes sardientjes aankopen voor als je honger hebt) en als hij die in Nederland koopt dan kan Nederland als land minder groen aan een ‘ander’ in het land leveren en als hij die in Noorwegen koopt – het blijft virtueel let op!! – gaat Noorwegen en breder gezien heel Europa er als werelddeel in z’n groene transitie op achteruit. Dat is toch geen moeilijke rekensom? Als je dan volhoudt dat het datacenter eigenlijk groen is dan doe je als een roker die met roken belooft te stoppen en als gebaar z’n sigaar van z’n vestzak naar z’n broekzak verhuist) Wel is de doelstelling dat de hoeveelheid te gebruiken stroom groen wordt opgewekt in Nederland. (Vergeef me de beschuldiging maar dit is een valse insinuatie. Het is of of. Of je neemt groene stroom af ten koste van een andere Nederlander of je zorgt voor bijbouwen van molens of zonnepanelen onder jouw vlag, maar dan krijgen we dus meer molens in onze regio. i.v.m. die regioplicht. Het lijkt erop dat de gemeente deze twee walletjes waar ze nu van willen eten niet goed overziet) Daarbij is het klinkklare nonsens dat het datacenter twee keer zoveel stroom zou gebruiken als heel Amsterdam. Twee keer Zeewolde, dat komt er dichterbij.” (Hier zijn verschillende uitkomsten over te lezen, dat geven we toe, maar de cijfers zoals ik ze lees vermelden het volgende. Het windpark Zeewolde produceert 320 MW, goed voor bijna 230..000 huishoudens en het datacenter heeft 1380 MW nodig. Dat is ruim vier keer zo veel. Behalve natuurlijk als het datacenter, zoals in de Wieringermeer, binnen afzienbare tijd dubbel of meer uitbreidt.)
- Met het datacenter komt Zeewolde onder druk te staan als ‘duurzaamste gemeente’ van Nederland. Hoe belangrijk is dat predicaat voor Zeewolde?
“Volgens de huidige standaarden staan wij altijd bovenaan. Geen enkele gemeente heeft zo’n grote te gebruiken oppervlakte en zoveel windmolens. Wil je ons daarbij inhalen, dan zul je heel wat windmolens moeten bouwen. Dat zal niet meer gebeuren. Windmolens liggen sowieso overal gevoelig. Bovenaan staan op de duurzaamheidsladder is voor ons ook geen doel op zich. (Waarom niet? Waarom zullen we in deze vraatzuchtige wereld niet op zo’n vlak bovenaan willen staan? Texel is ook trots op z’n zeer vlotte energie-neutraalheid. Alsof er geen Championsleague en trotsheid in natuur, landschap, zuinig verbruik zou bestaan?) Dan zou geen enkele ontwikkeling meer mogelijk zijn. (Geen enkele? Waarom nou overdrijven als we het over industriële kleinschalige bedrijven of startuppers hebben in plaats van techno reuzen in Zeewolde? Er zijn genoeg kleinere bedrijven – dat is bijna ‘de rest’- die zich willen vestigen) Laten we reëel zijn: ergens in Nederland of Europa zou dit datacenter moeten komen (als je Europadenker bent, juist dan zou je daar wel aan moeten denken. De Wieringermeer is met de plannen van de regio binnenkort bezitter van 5 superdozen, verfoeilijk in het landschap, de Wieringermeer is z’n fietsfavorietenplek, z’n toeristenspot, z’n landelijke look helemaal kwijt, het is niet om aan te zien. Akkoord, er zijn datacenters nodig, maar wij zijn nu bezig de digitale fietsenstalling te worden van een flink stuk wereld. Zo ook stallen wij Zuid-Afrikaanse data in de Wieringermeer. Verder verwerken wij voor Noord-Afrika, het Midden-Oosten en andere delen van Europa. In dit piepkleine landje met bijna 18 miljoen mensen zouden we er juist goed aan doen Europees te denken en de vestigingen in meerderheid in Frankrijk, Zuid Duitsland, Polen te plaatsen. Waarom trekken we dat hier naar toe? Dat is eigenlijk nog nooit uitgelegd en om het onderwerp van ‘noodzaak’ wordt angstvallig heen gezeild en is door de gemeente bij de landelijke politiek onvoldoende naar gevraagd!!! ) , we maken er allemaal gebruik van en ook nog eens steeds meer. Hier kan het efficiënt. (ja heel efficiënt, ten koste van water, stroomafname, verbindingen, vervuiling, uitzicht. Het is vooral ook efficiënt omdat het hier zo stroom-gesubsidieerd goedkoop kan. Zo kan ik het ook: efficiënt zijn! Misschien kunnen we ook efficiënt alle afgereden autobanden van Europa verzamelen en verwerken om onze ‘begroting stabiel’ te maken. Maar willen we dat? Willen we ten koste van alles het smerigste afvoerputje van Europa worden?) Het bedrijf zou ook naar Polen of Hongarije kunnen. Dan gaat het op grijs of op steenkool.( is een valse suggestie. Hier in Nederland gaat stroomopwekking ook nog heel erg op kolen, olie, gas en kern. We doen het slechter dan Hongarije want we bengelen Europees onderaan in het verduurzamingsvolume. Ons duurzame stroomaandeel is nog onder de 10%, waar dan ook nog biomassa in verwerkt zit.) Sorry, zo zit ik niet in elkaar.” (Eerst even het Europese rijtje lezen meneer de Jonge want u beledigt tientallen landen door onszelf onterecht zo hoog in te schatten.)
- In Noord-Holland is er veel commotie over de grote hoeveelheid drinkwater die nodig is voor de datacenters daar. Hoe zit dat in Zeewolde? En zwemmen er straks tropische vissen in de Hoge Vaart?
“Wij gebruiken geen drink-, maar oppervlaktewater. In Hollands Kroon wordt er gesproken over 525 kuub per uur, bij ons gaat het om 54. (Het getal van 525 heb ik nagevraagd bij het Heemraadschap Heerhugowaard en klopt heel erg niet (= 7 kuub per uur) maar de 54 klopt wel) Het afvalwater gaat naar de riolering, het koelwater komt terug in de Hoge Vaart. (belangrijk is ook het verschil in liters, tussen inlaat en uitlaat, te vermelden. Dat verzuimt de wethouder, Hier de getallen: inlaat 2.365.000 kuub per jaar, lozing 1.892.150 kuub. Dat is een wateronttrekking van 472.000 kuub per jaar. Dat zullen de 200 boeren rondom niet lekker zitten bij mogelijke beregeningsverboden. Daarbij zijn er strenge controles op de temperatuur en de eventuele aanwezigheid van schadelijke stoffen. (De M.E.R. is nu al niet zo streng en baseert zich op verwachtingen volgens aangeleverde procesbeloftes, hoe denkt meneer de gemeente een strenge controle te realiseren? Dat mag wel eens beschreven worden in termen van sanctiemiddelen bij overtreding. Een ander niet nader omschreven waterpunt is dat het datacenter een reserve waterreservoir voor slechts 48 uur voor zichzelf creëert. Dat lijkt me met alsmaar toenemende tropische dagen in Nederland zwaar aan de zuinige kant. En reken er nou maar op dat het datacenter contractueel nooit een hapering in de watertoevoer tolereert!) Dat van die tropische vissen is een broodjeaapverhaal. Het water zal op moment van lozing hooguit één graad warmer zijn. ( ‘we weten nu veel beter met de restwarmte om te gaan’ (zie vraag 2). Nu volgt er wat onbegrijpelijkheden. Door mij geschatte winterwater-temperatuur 6 graden, plus 1 = 7 graden??? Is dit geschikt als restwarmte? Ja? Dan kunnen we de Hoge Vaart wel permanent op het verwarmingscircuit van Zeewolde aansluiten. Geschatte zomerwatertemperatuur: 21 graden, plus 1 = 22 graden. Dit heet aquaquadabra. We weten dat er een permanente uitstroom van rond de 27 graden komt waarin geen warmteproducent voor huishouding in geïnteresseerd is vanwege onrendabele uitgangspositie) Vergeet niet dat het waterschap heel streng meekijkt en het datacenter niet anders behandelt dan agrariërs.”
- Hoe krijgt het datacenter een passende plek in het landschap?
“Er is veel aandacht voor landschappelijke inpassing. Mede daarom heeft het bedrijf zo’n grote oppervlakte op het oog. De bebouwing beslaat straks ongeveer een derde deel daarvan, de rest wordt gebruikt voor landschappelijke inpassing.” (Ik kan me zo moeilijk voorstellen dat de politiek goedgelovig is met zoveel schrijnende voorbeelden om ons heen? Waarom koopt een datacenter een stuk grond zo groot als Monaco om dat vervolgens maar voor één derde te bebouwen? Dat is echt niet om een soort Vondelpark voor de werknemers er omheen te plooien en wat Johan Cruyff-veldjes voor wat beweging in de pauze. (Toch Champions League dus!) Hoge hekken zullen om de rechthoekige dozen gebouwd worden en de landschappelijke inpassing is vooral een papieren belofte. En dan komt de aap uit de mouw tijdens het 2e vestigingsjaar: Die overige twee derde is om nog verder uit te breiden zonder de lastige rompslomp van de MER of ingewikkelde vergunningen, die kun je dan overslaan. En dan begrijpen we ook dat sommige kranten spreken over een stroomverbruik dat gelijkt op de afname van een grote stad. Beste mensen, dit is het vaste stramien. De datacenters bouwen altijd meer dan aangekondigd , ze worden groter, nemen meer water, meer stroom, vervuilen meer de omgeving, geven meer avond- en nachtlicht, krijgen nog meer macht, lappen nog meer lokale regels gebruiken aan hun laars en kopen er vier Mechelse herders bij. En dan is het een onomkeerbare ramp en een eeuwige ergernis voor burgers en boeren. Weest gewaarschuwd voor de verborgen agenda, in de Wieringermeer is het precies zo gegaan en het is niet eens klaar want er moeten er nog 4 of 5 gebouwd worden.
- Het onderwerp ‘datacenter’ leeft momenteel behoorlijk in Zeewolde. Hoe belangrijk is het draagvlak onder de bevolking voor u? Of is draagvlak in de gemeenteraad voldoende?
“Voor het bedrijf zelf is draagvlak heel belangrijk (Daar geloven we eerlijk gezegd niets van. Ze zouden hun data zelfs bij onze lieve Heer in de gastenkamer willen stallen als er kansen lagen. Ze hebben niets op met hun omgeving, op een schenking aan een vereniging na van 1000, – Euro) en voor ons als college eveneens. Draagvlak niet alleen in de gemeenteraad, maar ook onder de bevolking. (Voor draagvlak is het al bijna te laat. Dat komt er van als je het aanpakt zoals de voorstanders-politici hun weg hebben gebaand. Namelijk: door het weghouden van informatie, door onrealistische voorspiegelingen, door niet de referentie van andere datacenters bij de info ernaast te leggen, door de stem van het volk en kritische journalisten te negeren, door geen experts publiekelijk aan het woord te laten.) Het bedrijf wil in positieve zin iets betekenen voor de inwoners van Zeewolde om iets wat zij ‘in hun achtertuin’ hebben. (Hoe is de volgorde? Leven wij in de achtertuin van hun, of zijn zij de lelijke schuur in onze tuin?) Daarvoor is er ook een communityprogramma ontwikkeld, dat scholen en maatschappelijke organisaties wil ondersteunen op het gebied van innovatie, techniek en een gezonde samenleving. Het programma is gericht op jong en oud.” (Voor naïef en goed gelovig. Ahum. Mogen we wethoudersalarissen voor 2 jaar inhouden in 2028 als dit allemaal niet gebeurd?)
- Er komen vast nog wel meer vragen. Mogen we daarvoor een nieuwe afspraak maken?
“Vanzelfsprekend. We willen als college zo eerlijk en transparant mogelijk zijn gedurende het hele proces. Vergeet niet dat het om een enorm belangrijke ontwikkeling voor Zeewolde gaat.” (Is meneer de Jonge bereid om in de eerste helft van april een door publiek te bekijken videogesprek aan te gaan met 1. Een goed geïnformeerde (politieke) tegenstander van dit plan. 2. Met een ervaringsdeskundige uit de Wieringermeer? 3. Met een door de burgers aangebracht persoon met veel kennis?)
